Ο νόμος της αιτίας και του αποτελέσματος.
Υπάρχει μια παγιωμένη αντίληψη ανά τον κόσμο, ότι οι θετικές πράξεις, οι θετικοί λόγοι και οι θετικές σκέψεις, οδηγούν τελικά και ακαταμάχητα σε θετικά αποτελέσματα για αυτόν που όλα αυτά τα εκφράζει.Και παράλληλα ότι και οι αρνητικές πράξεις, οι αρνητικοί λόγοι και οι αρνητικές σκέψεις, επιστρέφουν ακαταμάχητα στην πηγή τους, σε αυτόν δηλαδή που τα έχει εξαποστείλει. Όπου επομένως αυτές οι αρχές επικράτησαν, αποτέλεσαν το θεμέλιο της ορθής συμπεριφοράς των ανθρώπων, μέσα στις κοινωνίες που έζησαν και ζουν και που εξ αιτίας των, οι πολιτισμοί τους μεγαλούργησαν και διατηρήθηκαν. Γιατί αποτελούν παράλληλα τόσο συνεκτικές και προστατευτικές αλλά αφανείς δυνάμεις, που είναι αδιαπέραστες. Σήμερα δυστυχώς αυτές οι αρχές έχουν κατάφορα παραγνωριστεί σε παγκόσμια μάλιστα κλίμακα και για το λόγο αυτό, διατρέχουμετον κίνδυνο μεγάλων αλλαγών και διακυμάνσεων και ενδεχόμενα ενός ξαφνικού καταποντισμού της ανθρώπινης παρουσίας, πάνω στη γη.
Αυτός ο νόμος στην Ελλάδα αποκλήθηκε «αντιπεπονθός» και στις Ινδίες «κάρμα» (karma).
Στην αρχαία Ελλάδα από τη μυθική ακόμα εποχή, τον ονόμασαν «Θηβαϊκό Κύκλο». Είναι μια από τις πρώτες αναφορές, στην περιοχή μας για αυτό το νόμο που διεθνώς ονομάζεται πλέονόπως αναφέρθηκε κάρμα (karma). Που η κατανόηση και η υιοθέτησή του συνέβαλαν θεμελιακά στην άνοδο της ποιότητας του μετέπειτα βίου της χώρας μας. Η ιστορική καταγραφή του έχει ως εξής:
Ο Λάιος υπήρξε γιός του Λάβδακου και απόγονος του Κάδμου, ο οποίος σαν βασιλιάς της Θήβας, παντρεύτηκε την Ιοκάστη, κόρη του Μενοιτέα. Πριν όμωςγίνει βασιλιάς, ανήλικος ακόμα και υπό επιτροπεία τελών, απομακρύνθηκε από την πατρίδα του και βρέθηκε εξόριστος στην Ηλεία, όπου τον φιλοξένησε ο βασιλιάς της ο Πέλοπας, αποδίδοντάς του τις δέουσες βασιλικές τιμές. Του ανάθεσε μάλιστα να εκπαιδεύσει το νεώτερο γιό του Χρύσιππο, στη τέχνη της αρματοδρομίας, πολύ της μόδας τότε άθλημα για την αριστοκρατία της εποχής. Εκείνος όμως εκμεταλλεύτηκε τη θέση του ως δάσκαλος και βίασε το μαθητή του. Τον απήγαγε μάλιστα στη συνέχεια και τον μετέφερε στη Θήβα, όπου ο νεαρός αυτοκτόνησε εξ αιτίας αυτής της μεγάλης αισχύνης που υπέστη. Ο πατέρας του ο Πέλοπας όταν πληροφορήθηκε την ανήκουστη αυτή ύβρη, καταράστηκε το Λάιο, να μην αποκτήσει παιδιά ή να σκοτωθεί αν αποκτήσει, από τον ίδιο το γιό του. Η θεά Ήρα υιοθέτησε την κατάρα και ο Απόλλωνας συμβούλευσε απλά το Λάιοαπό έλεος να μην τεκνοποιήσει. Όμως μια νύχτα μεθυσμένος εκείνος, κατάφερε να κοιμηθεί με την πανέμορφη Ιοκάστη, που τόσον καιρό έμενε ανέραστη. Αποτέλεσμα ήταν να γεννηθεί ο γιός τους. Ο Λάιος, τρομαγμένος από τη συνέπεια αυτή, ενεργεί όπως συνήθως γίνεται από κάθε ένοχο, σπασμωδικά. Τρυπάει απλά τα πόδια του βρέφους, τα οποία καθώς πρήστηκαν, πήρε το όνομα αργότερα, Οιδίποδας. Αλλά και στη συνέχεια δεν αποφασίζει να το σκοτώσει, αλλά αναθέτει σε ένα δούλο να το παραλάβει και να το εκθέσει γυμνό στον Κιθαιρώνα, υπολογίζοντας ότι θα πεθάνει από το κρύο. Ένας βοσκός όμως το βρήκε ζωντανό εκεί, αναγνώρισε στο πρόσωπό του αριστοκρατική καταγωγή και γνωρίζοντας ότι η Μερώπη, σύζυγος του βασιλιά της Κορίνθου Πόλυβου, είχε μείνει άτεκνη, το παρέδωσε σε αυτήν. Περιχαρής εκείνη το εγκατέστησε στα ανάκτορα της Τενέας, σαν διάδοχό τους. Μεγαλώνοντας όμως ο Οιδίποδας, άκουσε μια ημέρα έναν από τους συντρόφους του να τον αποκαλεί νόθο και αυτό τον έβαλε στον πειρασμό να μεταβεί στην Πυθία, για να ρωτήσει για την πραγματική καταγωγή του. Αυτή όμως όταν έφθασε στο Μαντείο των Δελφών, τον διώχνει σαν μιαρό από τον ιερό χώρο, επειδή του λέει είναι προορισμένο να φονεύσει τον πατέρα του και να φανεί ομόκλινος του, δηλαδή αιμομίκτης, ότι θα συνευρίσκεται δηλαδή ερωτικά με τη μητέρα του. Ο Οιδίποδας σοκαρισμένος, αποφασίζει να μη γυρίσει στην Κόρινθο, για να αποφύγει όπως νόμισε την κατάρα, μακριά από τους θετούς γονείς του και περιπλανιέται άσκοπα. Σε ένα στενό πέρασμα όμως, κοντά στη «σχιστή οδό», αντιμετωπίζει την προκλητική συμπεριφορά ενός προηγούμενου υπηρέτη μιας άμαξας, ο οποίος τον καλεί να παραμερίσει για να περάσει ο κύριός του. Το βασιλόπουλο θίγεται από αυτή την προσβολή και στη συμπλοκή που ακολούθησε τον σκοτώνει, όπως στη συνέχεια και τον εποχούμενο της άμαξας κύριό του, που είναι ο αληθινός πατέρας του ο Λάιος, χωρίς φυσικά να το συνειδητοποιήσει. Από τη συνοδεία του πατέρα γλυτώνει μόνο ένας υπηρέτης, για να αποτελέσει αργότερα τον από μηχανής θεό, της αποκάλυψης αυτής της πατροκτονίας. Ο Οιδίποδας κατεβαίνοντας πλησιάζει τη Θήβα, όπου αντιμετωπίζει σε μια από τις επτά πύλες της, τη Σφίγγα. Ήταν ένα τέρας, το οποίο εμπόδιζε την ελεύθερη πρόσβαση στην πόληκαι είχε περιορίσει αισθητά το εμπόριο στο οποίο στηριζόταν.Καθώς σε κάθε διαβάτη για να τον αφήσει να περάσει, απαιτούσε να του απαντήσει στον ακόλουθο γρίφο: Ποιο είναι το όν το οποίο το πρωί περπατάει με τέσσερα πόδια, το μεσημέρι με δύο και το βράδυ με τρία. Και φυσικά όποιος δεν εύρισκε τη λύση, τον γκρέμιζε από ένα παρακείμενο βράχο. Ο Οιδίποδας άνετα και μοιραία μαζί απάντησε σε αυτό το αίνιγμα, λέγοντας ότι είναι ο άνθρωπος, σαν νήπιο, σαν ώριμος και σαν γέροντας με τη βακτηρία του. Η Σφίγγα από την ήττα της ντροπιασμένη αυτοκτονεί και η πόλη ελευθερώνεται από το τέρας. Ο Κρέοντας, αδελφός της Ιοκάστης, σαν προσωρινός (και μόνιμος από τα παρασκήνια παράγοντας) είχε προκηρύξει σαν έπαθλο στο νικητή της Σφίγγας, τη βασιλεία της πόλης και σαν σύζυγό του, την αδελφή του Ιοκάστη, που είχε μείνει πλέον χήρα. Τα πράγματα έτσι ακολούθησαν το δρόμο τους και το αιμομικτικό ζευγάρι έζησε μια κατά το φαινόμενο ήσυχη ζωή. Αποκτούν μάλιστα τέσσερα τέκνα, τον Ετεοκλή και τον Πολυνίκη και την Ισμήνη και την Αντιγόνη. Όταν μεγάλωσαν οι γιοί του, θεωρούν τον πατέρα τους υπεύθυνο για ένα λοιμό που παίδευε την πόλη για επτά ολόκληρα χρόνια και τον ρίχνουν στα υπόγεια. Αναλαμβάνουν δε να κυβερνήσουν εκείνοι. Συμφωνούν μάλιστα να εναλλάσσονται στην εξουσία κάθε χρόνο. Πρώτος αναλαμβάνει ο Ετεοκλής. Όταν όμως έρχεται η στιγμή να παραδώσει την εξουσία, το αρνείται και παραμένει πεισματικά στο θρόνο. Για το λόγο αυτό ο Πολυνείκης αναχωρεί και εξόριστος πηγαίνει στο Άργος, φιλοξενούμενος του βασιλιά Άδραστου, ο οποίος ήταν προικισμένος από τους θεούς με το χάρισμα της Μαντείας. Του έδωσε μάλιστα σαν σύζυγο μια από τις κόρες του, την ονομαζόμενη Ανδρεία. Του υποσχέθηκε δε ότι θα τον βοηθήσει να ξαναπάρει την εξουσία από τον αδελφό του. Ο Πολυνείκης, με υποσχέσεις για τις συνήθεις τότε αμοιβές σελύτρα και πολεμικά λάφυρα, κατόρθωσε να οργανώσει μια εκστρατεία για αυτό το σκοπό. Συγκεντρώθηκαν έτσι επτά συνολικά στρατηγοί (Λοχαγέται), ο Άδραστος, γιός του Ταλαού, ο Αμφιάραος, γιός του Οικλή, ο Καπανέας, γιός του Ιππονόου, ο Ιππομέδοντας, γιός του Αριστάρχου, όλοι από το Άργος, ο Τυδέας, γιός του Οινέα, από την Αιτωλία, και ο Παρθενοπαίος, γιός του Μελανίωνα, από την Αρκαδία. Και φυσικά και ο Πολυνείκης, ο γιός του Οιδίποδα, από τις Θήβες. Και εξ αιτίας του αριθμού τους, αυτή η εκστρατεία ονομάστηκε «Επτά επί Θήβαις». Οι επτά αρχηγοί τότε των επιτιθεμένων τοποθετήθηκαν απέναντι στις επτά περίφημες πύλες της, Στις μάχες που ακολούθησαν εξοντώνονται όλοι οι απόγονοι του Λάβδακου, σαν συνέπεια της ανωτέρω ύβρεως. Αυτή η ιστορία, αποτελεί την αρχαία Ελληνική εκδοχή του νόμου του κάρμα, η οποία υιοθετήθηκε και συνέβαλε τα μέγιστα στην τήρηση ορθών κανόνων ζωής, από τη μετέπειτα Ελληνική κοινωνία.
Τα πρώτα ευνοϊκά αποτελέσματα
Και ήταν η επόμενη γενιά που επηρεάστηκε προσδιοριστικά από αυτό τον διδακτικό πλέον κύκλο της αιτίας και του αποτελέσματος, καθώς έμαθε να τον τηρεί αυστηρά. Και γέννησε άνδρες με λαμπρό ανάστημα, όπως ο Αχιλλέας, των Μυρμιδόνων, ο Αγαμέμνονας, ο βασιλιάς των Μυκηνών, ο Μενέλαος, βασιλιάς της Σπάρτης, που παντρεύτηκε την κόρη του ίδιου του Δία, την ωραία Ελένη, ο Οδυσσέας που έξυπνα περιορίστηκε να πάρει σαν γυναίκα του την πιστή Πηνελόπη. Ο βασιλιάς της Πύλου Νηλέας και ο σοφός γιός του ο Νέστορας, ο Πάτροκλος, ο Παλαμήδης και άλλοι.
Η ανάγκη της συνεχούς επικύρωσης αυτού του θεμελιακού νόμου
Και για να αποδειχθεί για μια ακόμα φορά, ότι οι μεγάλες αλήθειες, δεν ακολουθούν την εξωτερική πορεία της ιστορίας, όταν γράφονται με τρόπο χαρακτικό όχι μόνο στη συνείδηση των ανθρώπων, αλλά και στα ολογράμματα του τόπου και των καιρών, έγινε το αναμενόμενο. Αυτός ο κύκλος, πέρασε κάτω από την πολιτιστική ξηρασία τριών αιώνων που ακολούθησε την καταστροφή του Μυκηναϊκού πολιτισμού και επέζησε. Σαν ολοκλήρωμα και σαν νόμος πλέον φυσικός. Έτσι, ενώ κατά τον ένατο π. Χ. αιώνα, εμφανίστηκε μόνο η γεωμετρική τέχνη σαν νέο ξεκίνημα, αναδύθηκε και πάλι αυτός ο νόμος γύρω στα 750 π. Χ. περίπου, για να επαναλάβει τη διδαχή, ως γραπτός πλέον κώδικας και «Μυθικός Θηβαϊκός Κύκλος».Και μάλιστα σε τέσσερα ξεχωριστά κείμενα. Σημαδεύοντας πλέον και τη χρήση της γραφής. Αυτό πάντα συμβαίνει, όταν υπάρχει καθαρή ομαδική συνείδηση και εκτίμηση από ένα κρίσιμο ποσοστό ανθρώπων, των αρχών του αληθινά οριζόμενου και ονομαζόμενου, πολιτισμού.
Τα τέσσερα αυτά κείμενα είναι τα ακόλουθα: «Η Οιδιπόδεια» η οποία αποδίδεται στον συγγραφέα Κιναίθοντα, που ξεκινάει από την περιπλάνηση του Οιδίποδα, αναφέρεται στο αίνιγμα της Σφίγγας που αυτός έλυσε και στον αιμομικτικό γάμο του με την Ιοκάστη. «Η Θηβαΐς», αγνώστου συγγραφέα, η οποία εξιστορεί κυρίως τις διενέξεις, τον πόλεμο και το θάνατο των δύο αδελφών, του Ετεοκλή και του Πολυνείκη. «Οι Επίγονοι» που αποδίδεται στον Αντίμαχο, κείμενο που αναφέρεται στη νέα γενιά, η οποία επανέλαβε νικηφόρα την εκστρατεία κατά της Θήβας. Για να απολεσθεί φυσικά και αυτή. Και στο τελευταίο κείμενο με τον τίτλο «Αλκμαιωνίς», αγνώστου και αυτού συγγραφέα, που αναφέρεται μεταξύ άλλων, στην τύχη του ενός από τους Επτά, του έξοχου Μάντη Αμφιάραου.
Επικυρώθηκε αυτός ο νόμος και κατά το ξεκίνημα του Πέμπτου χρυσού αιώνα, από μια εκφορά του Σόλωνα του Νομοθέτη, στον περίφημο Ύμνο που σύνθεσε αυτός προς τις Μούσες: «Ω! Σεις Όμορφες Κόρες το Ολύμπιου Δία και της Μνημοσύνης … χαρίστε μου προκοπή στη ζωή αυτή. … κακοαποκτημένο όμως πλούτο δεν θα ήθελα ποτέ, γιατί στο τέλος αυτός φέρνει τιμωρία. Τα έργα των ανθρώπων που δεν τηρούν αρχές και νόμους, δεν κρατάνε για πολύ. Σαν τον ξαφνικό άνεμο ξεσπάει επάνω τους του Δία η δικαιοσύνη. … Κάποιος πληρώνει τις κακίες του γρήγορα, άλλος αργά. Κι’ αν ο ένοχος καταφέρει να ξεφύγει την τιμωρία των θεών, θα πέσει αργότερα είναι βέβαιο, πάνω στα παιδιά του και στων παιδιών του τα παιδιά…».
Έπρεπε όμως κατά τα ανωτέρω, να καταδειχθεί, ακόμα μια φορά η διαχρονική επιμονή της εφαρμογής αυτού του νόμου κατά της ύβρεως, στα έξοχα Θέατρα – Διδασκαλεία τηςακμάζουσας τότε Αθηναϊκής Πολιτείας. Ήλθαν έτσι οι μεγάλοι τραγικοί τρεις περίπου αιώνες μετά από το «Μυθικό Θηβαϊκό Κύκλο»,για να επιβάλουν με τη δύναμη του λόγου τους την παγκόσμια διάχυση της ισχύος του, με τις διάσημες Τραγωδίες τους. Ο Αισχύλος (525-456) με αυτή των «Επτά επί Θήβαις» που αποτέλεσε μια Τριλογία, μαζί με τις απολεσθείσες δύο «Λάιος» και «Οιδίπους» και ο Σοφοκλής (496-406) με τα έργα του «Οιδίπους Τύραννος», «Αντιγόνη» και «Οιδίπους επί Κολωνώ».
Οι άνθρωποι λοιπόν, τα έθνη, τα κράτη και οι πολιτισμοί που αξίζουν μια ιστορική συνέχεια, παρουσία και ακτινοβολία, δεν μπορεί να στηρίζονται στην πυρηνική δύναμη καταστροφών, στη διακύμανση των χρηματιστηρίων, στο άνομο κέρδος, στον εγωισμό και στην αλαζονεία.Γιατί σαν τον Καπανέα (τον ένα από τους Επτά επί Θήβαις), θα χτυπηθούν από τα ίδια τους απλά τα πάθη και θα πέσουν από το νομιζόμενο ύψος τους, κατά γης. Αυτό δηλώνει κατηγορηματικά αυτός ο παγκόσμιος πλέον νόμος της αιτίας και του αποτελέσματος.
Το κάρμα στο χώρο των Ινδιών, έχει μια γνωστή και πυκνή πορεία. Υιοθετήθηκε από τον αρχαίο Ινδουισμό, το Βουδισμό και τον Τζανισμό. Ο νόμος του κάρμα γενικά μεταφέρει την ευθύνη της εφαρμογής των εντολών του, στα λογικά και πειθαρχημένα εκείνα άτομα που αναγνωρίζουν την αξία του, τόσο για τον εαυτό τους, όσο και για την κοινωνία μέσα στην οποία ζουν. Που η συμπεριφορά τους στηρίζεται κυρίως πάνω στην έσω τους αμετακίνητη πρόθεση. Γιατί κατά το Δημόκριτο, «αγαθό δεν είναι το να μην αδικεί κανείς, αλλά το να μη θέλειν αδικεί». Τις οποίες εντολές αυτές έτσι με προσπάθεια φυσικά υλοποιούν. Και η ανταμοιβή τους είναι μόνο μια εσωτερική χαρά, ηρεμία και ικανοποίηση. Ούτε παράσημα, ούτε βραβεία, ούτε επαίνους προσδοκούν. Δεν συγκρίνεται αυτή η προοπτική βέβαια ποιοτικά με την εφαρμογή κανόνων μέσα από το φόβο ενός άνωθεν οργισμένου θεού και με απειλή το βασανισμό των παραβατών τους, στην αιώνια κόλαση. Ή ακόμα στις έννομες κοινωνίες, από την ύπαρξη εισαγγελέων, αστυνομικών και δεσμοφυλάκων, για να οδηγηθούν οι παραβάτες ενδεχόμενα μόνο σε κάποιαατίμωση, καταδίκη ή φυλάκιση. Εδώ λειτουργεί απλά ο έσω φυσικός και άγραφος στην ουσία νόμος, ο οποίος είναι παγκόσμιος και αποκαλείται στα Σανσκριτικά Dharma.