(Μιά Ταντρική προσέγγιση για τις σχέσεις και τον έρωτα ανάμεσα στα δύο φύλα)
Από τον Ngak’chang Rinpoche και την Khandro Dechen
Διαίσθηση και λογική, χάος και τάξη, πως συνδέονται αυτές οι λέξεις με τον «ερωτα»; Τι σχέση έχουν με τη φράση «Έχω ερωτευτεί!» Πως αυτά τα ζεύγη λέξεων αντανακλούν το χορό των σχέσεων ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες; Η ενέργεια από αυτά τα ζεύγη των λέξεων διαπερνά κάθε πλευρά της ζωής μας: το τυχαίο και το σχεδιασμένο, η ελευθερία και η διερεύνηση, η υποκειμενικότητα και το αντικειμενικότητα, ο θαυμασμός και ο σεβασμός, το συναίσθημα και η δύναμη, το παράλληλο και το ευθύγραμμο, η ενατένιση και η εξέταση, το παράλογο και το λογικό, η εκτίμηση και η διεισδυτικότητα, η αισθητική και ο πραγματισμός, η αδημιούργητη γνώση και η «ενεργή συμπόνια», η κενότητα και η μορφή, η εκδήλωση της σοφίας και η εκδήλωση των επιδέξιων μέσων.
Τι μπορεί να ειπωθεί για τους άνδρες και τις γυναίκες που να είναι πέρα από τα γνωστά και περιοριστικά στερεότυπα; Η Ιστορία ζωντανεύει από εξελικτικές, αγροτικές και κλιματολογικές δυνάμεις που δημιουργούν τις δικές τους παρεκλίσεις για να τις επιβάλλουν στα ανθρώπινα όντα. Δεν μπορούμε έτσι να εντοπίσουμε σε μεμονωμένες ιστορικές περιόδους τα αρχέτυπα των δύο φύλων, τα οποία να μας διευκολύνουν κάτω από ποιες συνθήκες έγινε αυτός ο μετασχηματισμός. Υπάρχει λοιπόν ένα ιδανικό παράδειγμα ανδρός – γυναικός που κρύβεται πίσω από τις διάφορες κουλτούρες ανά τον κόσμο; Ανατολικές και Δυτικές κουλτούρες έχουν δημιουργήσει πρότυπα για άνδρες και γυναίκες, αλλά όλα αυτά τα μοντέλα είναι ανοικτά σε κριτική, όσο λειτουργικά και αν παρουσιάζονται κοινωνικά. Γιατί αυτά τα πολιτιστικά ή θρησκευτικά πρότυπα μετατρέπονται τελικά σε κελιά, στα οποία παγιδεύουμε τους εαυτούς μας αλλά και τους άλλους. Μερικά πρότυπα είναι πολύ απλοϊκά και προορίζονται να διατηρούν μια κοινωνική ιεραρχία και να αντανακλούν πατριαρχικά συμφέροντα που είναι πολύ προφανή. Και τα δύο μπορούν να ειδωθούν για αυτό που πραγματικά είναι και φυσικά να απορριφθούν. Ακόμα και μοντέλα που προήλθαν από φεμινίστριες, φαίνεται ότι είναι προσαρμογές πάνω σε φαλλοκεντρικά μοντέλα. Ζούμε σε εποχές έντονης ετεροδοξίας, και εκτιθέμεθα σε συνεχώς μεταλλασσόμενες ιδεολογίες αναφορικά με τα φύλα. Η υπερ-ατομική ψυχολογία εξερευνά τα νέα μοντέλα των φύλων, στα οποία οι άνδρες και οι γυναίκες είναι ελεύθεροι να εξελίσσουν τις δικές τους ανεξάρτητες δομές μέσα από τις πλούσιες πηγές των μυθολογικών αρχετύπων. Η άλλη επίδραση παραστατικών μελετητών αρχαιοτήτων με γνώσεις ψυχολογίας, έχει δημιουργήσει νέα πρότυπα σαν ένα ενδιαφέρον πείραμα με τη ζωή, αλλά σύμφωνα με την Τάντρα θα πρέπει να διερευνούμε τα δικά μας πρότυπα, αντί να εξελίσσουμε νέα πρότυπα σαν αντιδράσεις ενάντια στα προγενέστερα.
Όσον αφορά την κατάχρηση που γίνεται κατά την περιγραφή των χαρακτηριστικών των φύλων, είναι προτιμότερο για τους άνδρες και τις γυναίκες να δημιουργήσουν τα δικά τους αρχέτυπα. Παρότι και αυτός είναι ένας τρόπος για το άνοιγμα μιας νέας οδού και αυτά ακόμα τα μοντέλα είναι καταδικασμένα να μετατραπούν σε φυλακές. Το πρόβλημα με τα νέα μοντέλα είναι ότι είναι πάντα «κυρτά» (convex). Είναι μια απάτη. Αναπαριστάνουν μια μικρότερη εκδοχή αυτού που στην πραγματικότητα είναι. Τα αγκυλωμένα μοντέλα είναι πάντοτε περιοριστικά. Είναι περιοριστικά επειδή είναι απλά ορισμένα. Όσος ευρύς και περίπλοκος και αν γίνεται ένας ορισμός, ο ορισμός εξ ορισμού είναι πάντα ένας «ορισμός». Ο ορισμός είναι πάντα κάτι που παρουσιάζεται ανάμεσα σε κάποια όρια περιορισμών είναι η «ορισμένη» περιοχή μέσα σε ένα ατελείωτο και μη ορισμένο διάστημα, το χώρο.
Ο «χώρος» που καταλαμβάνει η ύπαρξή μας δεν μπορεί να οριστεί. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δείξουμε πέρα από τα τρέχοντα μοντέλα. Αλλά πως κάτι τέτοια μπορεί να επιτευχθεί; Με ποίο τρόπο μπορούμε να δείξουμε πέρα από τα μοντέλα μας; Η απάντηση είναι ότι δεν μπορούμε και το μόνο που κάνουμε είναι να αφήνουμε τον εαυτό μας να βιώσει «κοίλους» ορισμούς.
Σε αντίθεση με την τρέχουσα εξερεύνηση νέων ορισμών η Ταντρική προσέγγιση είναι κατά ένα τρόπο επαναστατική. Επειδή μας επιτρέπει να οριστούμε από οτιδήποτε μπορεί να χαρακτηριστεί σαν το «άλλο». Η Τάντρα μας προτείνει να εξοικειωθούμε με την πραγματικότητα που αναδύεται μέσα από μια ειδική «εμπειρία φύλου». Για τους άνδρες «η εμπειρία του φύλου» για ολόκληρο το σύμπαν είναι θηλυκή. Για τις γυναίκες η «εμπειρία του φύλου» γα ολόκληρο το σύμπαν είναι αρσενική. Για τους γιόγκι η φαινόμενη πραγματικότητα είναι θηλυκή. Για τις γιογκίνι η φαινόμενη πραγματικότητα είναι δεδομένα αρσενική.
Ο «κοίλος ορισμός» αναφορικά με το τι είναι αυτό που απαρτίζει την αρρενωπότητα ή την θηλυκότητα, είναι εκείνος όπου η αρρενωπότητα ή η θηλυκότητά μας, βρίσκεται ουσιαστικά πέρα από κάθε ερωτηματικό. Δεν χρειάζεται να εξαπατηθούμε από τους μοντέρνους σοφούς της σεξουαλικότητας και να πιστέψουμε ότι θα πρέπει να «έρθουμε σε επαφή» με την αρρενωπότητα ή με τη θηλυκότητά μας – γιατί αυτή απλά είναι δεδομένη, υπάρχει. Ιδέες όπως της «βαθιάς αρρενωπότητας» ή της «βαθιάς θηλυκότητας» είναι στην πραγματικότητα σκοτεινές φυλακές σύμφωνα με την Τάντρα. Δεν χρειάζεται να ορίσουμε ή ακόμα και να γνωρίσουμε τι θα πει να είσαι άνδρας ή γυναίκα, επειδή το να είσαι άνδρας ή γυναικά είναι απλούστατα αυτό που είσαι. Αυτό είναι εμπειρικά προφανές σε οποιοδήποτε ασκείται στην Τάντρα. Δεν υπάρχουν κριτήρια με τα οποία ο Ταντρίκα (ο Ταντρικός ασκητής) πρέπει να συμμορφωθεί. Εάν είστε μια γιογκίνι, μια γυναίκα, είσαστε απλά αυτό που είσαστε, και το ίδιο ισχύει για τους γιόγκι τους άνδρες. Ο «κοίλος ορισμός» σύμφωνα με την εσωτερική Τάντρα, είναι ότι το φύλο σας ικανοποιείται και μετασχηματίζεται συγχρόνως, ανάλογα με τη σχέση που έχετε με ολόκληρο το περιβάλλον.
Στις Ταντρικές διδασκαλίες όλων των σχολών του Θιβετιανού Βουδισμού, αυτός είναι ένας από τους βασικούς όρκους που παίρνουμε. Ο όρκος είναι ότι θα πρέπει να βιώσουμε ολόκληρο το φάσμα της εξωτερικής πραγματικότητας, είτε σαν εκδήλωση της μεθόδου (αρσενικό) είτε σαν εκδήλωση της σοφίας (θηλυκό). Τι σημαίνουν πραγματικά αυτοί οι όροι «εκδήλωση της σοφίας» και «εκδήλωση των επιδέξιων μέσων»;
Οι παρακάτω περιγραφές μας δεν είναι παρά ιχνογραφήματα εσωτερικής Τάντρα, και για αυτό δεν θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα ανυπόμονοι για τον ορισμό αυτών των όρων. Δεν θα πρέπει να είμαστε κραυγαλέοι αναφορικά με την αποκάλυψη της βαθιάς φωτιάς που κατακαίει αυτές τις σχέσεις, οι οποίες γίνονται εκρηκτικές στις πολύ προσωπικές μας στιγμές. Όταν μιλούμε για τους αγαπημένους μας (από σεβασμό) θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τις λέξεις. Η γνώση που πλανιέται πάνω και κάτω από την επιφάνεια της κοινών εκφράσεων θα πρέπει να παραμένει ανείπωτη. Τα ηδυπαθή τοπία των αισθημάτων θα πρέπει απλά να υπονοούνται. Αυτό δε σημαίνει ότι σκοπεύουμε να αφήσουμε κάτι ανεξήγητο και ανείπωτο. Αλλά η Τάντρα είναι αναγκασμένη να ξεγυμνώσει τον εαυτό της συμμορφούμενη τέλεια στο ακριβές πάθος της, αλλά με μια θηριώδη χάρη. Δεν είναι ούτε σοφό ούτε πρακτικό να εκθέτουμε την καρδιά αυτής της μεγαλοπρεπούς πραγματικότητας χωρίς να δημιουργήσουμε προηγουμένως την κατάλληλη ατμόσφαιρα, μέσα στην οποία αυτές οι συγκλονίζουσες προοπτικές μπορούν να ξεχαστούν με έντονη κομψότητα.
Δεν είναι πραγματικά εύκολο να αναφερθούμε και να διασυνδεθούμε με τους όρκους που υπάρχουν στην εσωτερική Τάντρα. Δεν πρόκειται για μια ευθεία και άμεση προσπάθεια να ειδωθεί εσκεμμένα το κάθε τι με ένα διαφορετικό τρόπο, να ειδωθούν όλα τα πεδία των αισθήσεων είτε ως αρσενικά είτε ως θηλυκά. Δεν είναι μια πρακτική με συγκεκριμένους κανόνες που θα πρέπει να ακολουθηθούν με αυστηρότητα. Κυριολεκτικά δεν υπάρχει κανένας τρόπος με τον οποίο ένας άνδρας ή μια γυναίκα θα μπορούσε να ακολουθήσει τόσο έμμεσες οδηγίες. Παρόλα αυτά όμως θα πρέπει να καταβληθεί μια προσπάθεια. Οι μέθοδοι με τις οποίες κάτι τέτοιο μπορεί να επιδιωχθεί, δεν είναι άμεσα εμφανείς, αλλά για να συντηρήσουμε το διάλογο, μπορούμε με την ελευθέρια που επιτρέπει το θέμα, να εκφραστούν «κυρτοί ορισμοί». Μπορούμε να στοχαστούμε πάνω στη δυνατή αίσθηση της ελευθερίας που δημιουργείται, όταν δεν είμαστε υποχρεωμένοι να συμμορφωθούμε με όλους τους περιορισμούς και τις οδηγίες που επιβάλλει η έννοια του φύλου πάνω στην ατομικότητά μας. Στο εκστατικό οραματικό περιβάλλον της Τάντρα, δεν υπάρχει χώρος για συμβατικές εκλογικεύσεις. Μέσα από αυτό το ποιητικό ιδανικό, μπορούμε μόνο να βαπτίσουμε τον εαυτό μας στην ανθοφορία των πεδίων των αισθήσεών μας και να γνωρίσουμε με άμεσο τρόπο από την ενέργεια που εκλύεται, τι είμαστε, σε σχέση με τους εραστές μας. Οφείλουμε να καταστούμε ικανοί να αντιμετωπίσουμε την Ταντρική υπόθεση με τον ίδιο τρόπο που πιθανώς αντιμετωπίζουμε την ποίηση, τη ζωγραφική ή τη μουσική. Λέγεται ότι ο Βουδισμός έχει κοινά σημεία με την επιστήμη, τη φιλοσοφία και την ψυχολογία, αλλά η Βουδιστική Τάντρα δεν μπορεί να περιοριστεί μέσα σε τόσο ασφυκτικές αντικειμενοποιήσεις. Η Τάντρα έχει πολλά κοινά με την Τέχνη. Η Τέχνη του 20ου αιώνα τιμάει το αμήχανο αντιστάθμισμα των συγκρουόμενων παρορμήσεων, με σκοπό να διερευνήσει την ανθρώπινη εμπειρία. Η Τέχνη θεωρεί το παράδοξο σαν κανόνα παρά σαν μια εξαίρεση στον κανόνα. Από αυτή την οπτική γωνία, οι σχέσεις των ανδρών και των γυναικών παρουσιάζουν ένα τεράστιο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, μια πρόκληση – που δημιουργεί την πιθανότητα να ανακαλύψει η τέχνη το αυθύπαρκτα ενιαίο της διαίσθησης και της λογικής, του χάος και του σχεδίου, του τυχαίου και του προγραμματισμένου, της ελευθερίας και της δέσμευσης, του υποκειμενικού και της αντικειμενικότητας, το αδιαίρετο ανάμεσα στην προβολή της σοφίας και την προβολή της μεθόδου. Για να φτάσουμε σε μια τέτοια πρωθύστερη πραγμάτωση, οφείλουμε να μπούμε στη θέαση της Τάντρα, με την αντίληψη ότι αυτή είναι μια Τέχνη. Μέσα σε αυτό λοιπόν το πεδίο του διαισθητικού ανοίγματος, η παράδοξη ενότητα που προβάλλεται από αυτά τα ζεύγη των εννοιών, είναι σε θέση να συσχετίσει τη ρομαντική αγάπη με το φωτισμένο χορό.
Όσο εξερευνούμε το αντιληπτικό πεδίο των ερωτικών σχέσεων, ανακαλύπτουμε ότι ο αληθινός ερωτισμός των όντων, παίζει ο ίδιος πάνω σε κάθε όψη του υπαρκτού. Η Τάντρα συχνά παρεξηγείται σαν ένα κατώτερο είδος Βουδισμού που εστιάζεται σε ερωτικές στάσεις. Αλλά αν και η βουδιστική Τάντρα συμπεριλαμβάνει την ανθρώπινη σεξουαλικότητα, οι παράμετροι της είναι πολύ ευρύτερες από τις διεστραμμένες φαλλοκεντρικές μεθοδολογίες οι οποίες θεοποιούν τεχνικές και έχουν επίμονες προσεγγίσεις πάνω στον έρωτα. Η βουδιστική Τάντρα είναι εξ αρχής σεξουαλική, αλλά η σεξουαλικότητα που αυτή εκφράζει επικεντρώνεται στη συνουσία της ύπαρξης με τη μη ύπαρξη. Ερευνά τη μη δυϊκή μήτρα της κενότητας και της μορφής. Εμβαθύνει στη δραματική διάσταση που έχει ο χορός της ύπαρξης, μέσα από τον οποίο είναι αδύνατο να απαλλάξουμε τον εαυτό μας από τον αχανή και λεπτό ερωτικό εναγκαλισμό της κάθε λαμπερής στιγμής.
Σαν ανθρώπινα όντα, που είμαστε παγιδευμένα μέσα στην αέναη φυλακή του δυισμού, βιώνουμε την πραγματικότητα της μορφής με τους όρους της διαστροφής που οφείλεται στο φύλο μας. Βιώνουμε τη «διαίρεση» αυτή με όρους αμοιβαίων καταστρεπτικών προτύπων έλξης και αποστροφής. Οι σχέσεις μας του ενός με τον άλλο, αντανακλούν την αποξενωμένη σχέση μας με τη φώτιση. Η κύρια διαφορά ανάμεσα στους άνδρες και στις γυναίκες σύμφωνα με την Τάντρα, βρίσκεται στην αντιστροφή των εξωτερικών και των εσωτερικών ποιοτήτων του όντος. Οι γυναίκες έχουν ποιότητες εξωτερικής σοφίας και εσωτερικής συμπόνιας. Οι άνδρες έχουν ποιότητες εξωτερικής συμπόνιας και εσωτερικής σοφίας. Όταν αναγνωρίσουμε αυτές τις ποιότητες χορεύουμε μαζί σαν ντάκας και ντακίνις, και οι ενέργειες μας καθρεφτίζουν η μια την άλλη. Αλλά όταν αυτή η πραγμάτωση δεν είναι παρούσα, απλούστατα παραπατούμε και τσουβαλιαζόμαστε διαρκώς.
Μέσα από την Ταντρική οπτική γωνία, όλες οι γυναίκες είναι μυστικά ντακίνι και οι άνδρες είναι μυστικά ντάκα. Khandro (Ντακίνι) σημαίνει «ουράνια χορεύτρια». Η ουράνια χορεύτρια νιώθει άνετα μέσα στο υγρό παιγνίδισμα του χάους, που είναι απελεύθερο από την ανάγκη στερεοποιημένων ορισμών. Η γυναίκα εκφράζει το ανέκφραστο με την ιδιοτροπία, το μη λογικό, και το «απρόσμενο». Pawo (Ντάκα) σημαίνει ήρωας ή πολεμιστής, και συμβολίζει την καθαρή καταλληλότητα που δεν έχει ανάγκη από την παραίσθηση για σταθερό πάτημα. Ο πολεμιστής είναι άφοβος, όχι επειδή ο θάνατος έχει αντικειμενοποιηθεί με αδιαφορία, αλλά επειδή ο θάνατος βιώνεται σε κάθε στιγμή. Για τον πολεμιστή η γέννηση και ο θάνατος της κάθε στιγμής του Πνεύματος βιώνεται πλήρως, καθιστώντας τον ικανό να ζήσει με πληρότητα στην παρούσα στιγμή.
Η γυναικεία ποιότητα (khandro) στις γυναίκες εκδηλώνεται σαν εξωτερικός χώρος σοφίας, πάνω στον οποίο παίζει η εσωτερική της συμπόνια. Με ανάλογους όρους η εξωτερική του δύναμη της συμπόνιας αντανακλάται στην απροκάλυπτη και διακριτική εμφάνιση των γυναικών όπως παρουσιάζεται με: διαίσθηση, ρευστότητα, ευελιξία, ανθεκτικότητα, προσαρμοστικότητα, αντανακλαστικότητα, ενσυναίσθηση & συμπάθεια, δεκτικότητα, αρμονία, τρυφερότητα, μαλθακότητα, παραπλάνηση, αφοσίωση, παραλληλότητα αντίληψης, πολλαπλότητα σύλληψης, ανεμπόδιστη κατανόηση, ακτινοβολία και άνοιγμα. Αλλά όταν η σύνδεση με την εσωτερική δύναμη της συμπόνιας σκοτιστεί από τη δυϊκή αντίληψη, η εξωτερική ευαισθησία της σοφίας αδυνατίζει και γίνεται άστοχη και θύμα της όποιας χειραγώγησης.
Η pawo (πάβο) ποιότητα στους άνδρες, εκδηλώνεται σαν εξωτερική δύναμη συμπόνιας, η οποία αναδύεται ενεργητικά από την εσωτερική ευαισθησία της σοφίας. Με ανάλογους όρους η εσωτερική του δύναμη της συμπόνιας, ανακλάται πάνω στην ασυγκάλυπτη και λεπτή εμφάνιση των ανδρών όπως αντανακλάται μέσα από το νοητικό, την αντικειμενικότητα, την παραγωγικότητα, την αποδοτικότητα, τον τετραγωνισμό, την οξύνοια, την ακρίβεια, την ευστοχία, την κατανόηση, τη μεθοδολογία, τη συστηματοποίηση, την εφευρετικότητα, τη θεσμική δημιουργικότητα, την πειθώ, την καθοδήγηση, την κατάληξη σε συμπεράσματα, τη γραμμική αντίληψη, τη μοναδικότητα στη σύλληψη, την απλοποίηση, τη διάκριση, τη διεισδυτικότητα και τη λογική. Αλλά όταν η ζωτική σύνδεση με την εσωτερική ευαισθησία της σοφίας σκοτίζεται από την προσκόλληση σε δυϊκές αντιλήψεις, η εξωτερική δύναμη της σοφίας, σκληραίνει σε επιθετικότητα, μη ανεκτικότητα και κακόβουλη χειραγώγηση. Αν ο άνδρας δεν είναι πραγματικός πολεμιστής, βρίσκει την khandro (κάντρο) τρομακτική, η οποία τον υποσκάπτει με την ατελείωτη ευρυχωρία της. Αν η γυναίκα δεν αναγνωρίσει τη δυνατότητα της στην khandro βρίσκει το pawo υπερβολικά δυνατό και εντελώς εκφοβιστικό, ακατανίκητο, και καταδυναστεύεται εντελώς από την ατέλειωτη αποτελεσματικότητά του.
Οι άνδρες χρειάζεται να βρίσκονται σε επαφή με την ευαισθησία τους και οι γυναίκες με τη δύναμή τους. Χωρίς αυτές, αποσπόμαστε από την αναγνώριση της βασικής μας φύσης. Οι ενέργειές μας παραμορφώνονται και χανόμαστε μέσα στην ομίχλη της λήθης, όπου οι εξωτερικές μας ποιότητες καταντούν παράφωνες. Το πρόσωπο έτσι που θα μπορούσε να είναι ο ελευθερωτής μας, γίνεται ο αλυσοδεμένος πάνω μας κατάδικος, στην ίδια φυλακή.
Όταν ο άνδρας χάνει την επαφή με την εσωτερική του ποιότητα, οι εξωτερικές του ποιότητες διαστρεβλώνονται. Αποκομμένος από την εσωτερική του khandro (την εσωτερική του σοφία) η εξωτερική του ποιότητα διαστρεβλώνεται. Αυτό που θα ήταν αυθόρμητη συμπόνια γίνεται νευρωτική διαβεβαίωση. Αυτή η διαβεβαίωση μπορεί να κυμανθεί από την επιβολή μέχρι τη βία και εξαρτάται από το βαθμό που η εσωτερική του khandro του γίνεται εμπόδιο. Όσον αφορά την πνευματική του ζωή, θα μπορούσε να γίνει ένας ακαδημαϊκός ή ένας ικανός συζητητής. Θα μπορούσε να γίνει ένας «κοσμικός γορίλας», με «πνευματικούς μύες» – ένας γκουρού που υποστηρίζει ότι είναι ο «παγκόσμιος δάσκαλος».
Όταν η γυναίκα χάσει την επαφή της με την εσωτερική ποιότητα της δύναμης της, η εξωτερική της ποιότητα διαστρεβλώνεται. Αποκομμένη από τον εσωτερικό της pawo (τη μυστική συμπόνια) η εξωτερική της ποιότητα διαστρεβλώνεται. Αυτό που θα εκδηλώνονταν αυτόματα σαν σοφία μετατρέπεται σε απλή διακόσμηση. Αυτή η διακόσμηση μπορεί να ποικίλει από την ασυνέχεια στην επιπόλαιη προσκόλληση μέχρι την επίφαση στο φαινόμενο και εξαρτάται από το βαθμό που ο εσωτερικός της pawo της γίνεται εμπόδιο. Όσον αφορά την πνευματική της ζωή φαίνεται ικανοποιημένη με το να τακτοποιεί τα λουλούδια πάνω στο βωμό. Μετατρέπεται σε μια «λεπτεπίλεπτη αφοσιωμένη» ακόλουθη. Δεν υπάρχει κάποια ελπίδα ότι θα μπορέσει ποτέ να ασκηθεί πραγματικά. Αλλά εάν το πράξει θα καλλιεργήσει απλά «όμορφες εμπειρίες» με τις οποίες θα διακοσμήσει την ψυχή της.
Οι γυναίκες έλκονται από την παραμορφωμένη ανδρική εικόνα επειδή επιδιώκουν να επανασυνδεθούν με τη δύναμη. Οι γυναίκες έχουν μια φυσική σχέση με την δύναμη, αλλά όταν δεν το αναγνωρίσουν, αναγκάζονται να την αποζητήσουν εξωτερικά. Οι γυναίκες επίσης έλκονται από τους άνδρες εκείνους στους οποίους αναγνωρίζουν την αντανάκλαση του δικού τους pawo. Και τα δύο συμβαίνουν ταυτοχρόνως.
Οι άνδρες έλκονται από την παραμορφωμένη θηλυκή εικόνα επειδή αναζητούν να επανασυνδεθούν με την ευαισθησία τους. Οι άνδρες έχουν μια φυσική σχέση με την ευαισθησία, αλλά εάν αυτό δεν το αναγνωρίσουν αναγκάζονται να την αναζητήσουν εξωτερικά. Όμως οι άνδρες επίσης έλκονται από τις γυναίκες μεσώ της αναγνώρισης της ανάκλασης της εσωτερικής τους khandro. Και τα δυο συμβαίνουν και στους δύο: ταυτόχρονα. Η φώτιση και η μη φώτιση τρεμοπαίζουν.
Όσο η γυναίκα προσπαθεί να βρει τον εσωτερικό της pawo κατ΄ εντολή, προσπαθώντας να αποπλανήσει τον άνδρα με τα μέσα της διαστρεβλωμένης εξωτερικής της ευαισθησίας, είναι πιθανότερο ότι θα χάσει τη δύναμη της. Υπάρχει η πιθανότητα να κυριευτεί από ένα συναισθηματικά ανέκφραστο καταπιεστή. Όσο ο άνδρας προσπαθεί να βρει την εσωτερική του khandro φλερτάροντας και πειθαναγκάζοντας την γυναίκα με τα μέσα της παραποιημένης εξωτερικής δύναμης, είναι πιθανόν να επιβαρυνθεί με κάποια ανόητη οικοκυρά, την οποία έχει απογυμνώσει από τις εμπνευσμένες της ποιότητες. Αν και αυτές είναι γελοιογραφίες ανθρώπων που έχουμε δουλέψει σκληρά για να τις αποφεύγουμε, ο καθένας αναζητά συνεχώς πως θα βρεθεί μέσα σε αυτές τις γελοιογραφίες. Δεν είναι δυνατό να αποκτήσουμε αυτό που επιθυμούμε, με το να λαμβάνουμε απλά αυτό που θέλουμε. Θα πρέπει να κοιτάξουμε πρώτα μέσα μας για μια πληρότητα, αντί να προσπαθούμε να βρούμε ολοκλήρωση σε άλλους μη ολοκληρωμένους ανθρώπους. Εάν έχουμε ήδη μια σύνδεση με τον εσωτερικό μας pawo ή την εσωτερική μας khandro τότε δεν χρειάζεται πια να βρούμε κάτι έξω από εμάς. Αλλά σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αρχίσουμε να χορεύουμε ο ένας με τον άλλο. Κάτι άλλο τότε μπορεί να εμφανιστεί, το οποίο θα πληρώσει την ανεκπλήρωτη ανάγκη μας. Όταν αυτή η ανάγκη διαλυθεί στην ίδια την κενή της φύση, μια τεράστια αλληλοεκτίμηση μπορεί να παρουσιαστεί. Αυτή η αίσθηση της εκτίμησης εμφανίζεται, επειδή μπορούμε να συλλάβουμε φευγαλέες εκλάμψεις αυτής της πληρότητας στον εαυτό μας. Όσο απομακρυσμένοι και αν είμαστε από τις εσωτερικές μας ποιότητες, η φωτισμένη μας φύση συνεχώς θα αναλάμπει. Η συχνότητα των σπινθήρων θα εξαρτάται από το πόσο θα μπορούμε να συνεργαστούμε με το σπινθήρισμα ή με το πόσο θα του εναντιωθούμε.
Για έναν Ngakpa ένας από τους κυριότερους όρκους του είναι να μην κακολογήσει ποτέ μια γυναίκα. Για τους Ngakpa οι γυναίκες είναι η πηγή της σοφίας, και η άσκησή τους είναι να δουν τον φαινομενικό κόσμο σαν θηλυκό – σαν εκδήλωση της σοφίας. Όταν ο κόσμος ειδωθεί σαν ο φωτεινός χορός των khandro, η εσωτερική khandro διεγείρεται. Ο όρκος του Ngakma είναι να θεωρεί ολόκληρο τον φαινομενικό κόσμο σαν αρσενικό – προβολή της μεθόδου. Οι άνδρες και οι γυναίκες που εισέρχονται σ’ αυτή την πραγματικότητα, αλληλοσχετίζονται με την εκτίμηση του χορού των εσωτερικών και εξωτερικών τους ποιοτήτων. Όταν αφυπνιστούμε από τη φύση των εσωτερικών μας ποιοτήτων, είμαστε ικανοί να καθρεφτίσουμε ο ένας τον άλλο. Είμαστε ικανοί να δυναμιτίσουμε την ασφυκτική συνθήκη, ο ένας του άλλου, αντί να οχυρωνόμαστε ο καθένας ξεχωριστά σε δυϊκά μοτίβα. Δεν είναι δυνατό να περιγράψει ή να εξηγήσει κανείς πως είναι δυνατό να δούμε τον κόσμο με αυτό τον τρόπο, γιατί η κατάσταση αυτή καθαυτή εμφανίζεται από την ανοικτή διάσταση του να είναι κάποιος ερωτευμένος. Το να ερωτεύεσαι είναι μια θρησκευτική εμπειρία εάν μπορούμε να το καταλάβουμε. Εάν δούμε την αντανάκλαση των εσωτερικών μας ποιοτήτων πρωτού να αρχίσουμε να αποκρυσταλλώνουμε την σχέση μας, τότε το να ερωτευόμαστε είναι η πιο ξεχωριστή εμπειρία που αυτή η ζωή έχει να προσφέρει.
Ακριβές αγγλικό κείμενο http://www.aroter.org/articles/honey.htm, Μάιος 2003 (Από το βιβλίο “Entering the Heart of the Sun and Moon”, Εκδόσεις Aro Book, 2006) – Μετάφραση: Κώστας Μιχαλόπουλος